گفتگو با کارگردانهای حاضر در جشنواره بین المللی تئاتر فجر
رشد تئاتر خیابانی در سراسر کشور قابل توجه است
سعید خیرالهی از استان ایلام برای هفدهمین بار متوالی در جشنواره فجر حضور دارد.
به گزارش تئاتر ایلام، سعید خیرالهی که اجرای آثار موفقی همچون نمایشهای خیابانی «غول چراغ جادو»، «این کفتر خانه ندارد»، «جدیدی شهریور»، «شخصی به اسم اخلاص مرده است»، «او در آن دنیا کارنامه اعمالش به دست چپ داد»، «حال او معترض است»، «نصفالنهار مبدأ»، «سوز کمانچه در عصر یخبندان»و... را در مقام کارگردان و نویسنده در کارنامه هنری خود دارد و تاکنون دبیری چندین جشنواره منطقهای و کشوری را بر عهده داشته، به بهانه هفدهمین حضور او -با نمایش خیابانی «ملکوت»- در جشنواره بین المللی تئاتر فجر به گفتگو با او نشستیم.
-اگر اشتباه نکنم برای هفدهمین بار متوالی هست که در جشنواره فجر حضور دارید. در این مدت جشنواره را چطور دیدید؟
خدا توفیق داد که از سال ۸۲ تا امسال ۱۷ بار در جشنواره تئاتر فجر حضور داشته باشم
که در طول این سال ها، سه اثر صحنه ای بوده و مابقی آنها نمایش خیابانی بوده است.
صحبت درباره روند برگزاری جشنواره در این سال ها مفصل است اما اگر بخواهم به برخی از آنها اشاره کنم باید بگویم که جشنواره فجر در این سال ها فراز و فرود بسیاری داشته که این مسئله به تیم برگزار کننده و مسئولین برگزارکننده جشنواره باز می گردد. متاسفانه برخی از تغییرات بدون کارشناسی خاصی اتفاق می افتاد که زمینه نادیده گرفتن آثار فاخر برخی از استان ها را فراهم می کرد.
به عنوان مثال قانونی که هر کارگردان بیش از یک اثر نمی تواند در جشنواره شرکت بدهد، باعث شد تا چند اثر صحنه ای از من به جشنواره راه پیدا نکند. یا به طور مثال امسال نمایش خیابانی «یخچال» که کار برگزیده جشنواره مریوان بود به خاطر همین قانون از راهیابی به جشنواره فجر بازماند.
حتی می توانم به دوره هایی که جشنواره با شعار «تئاتر برای همه» برگزار می شد اشاره کنم که جشنواره را از حالت رقابتی خارج می کرد.
-شما را بیشتر با تئاتر خیابانی می شناسند. یک بار گفتید که دوست دارم کمی از این فضا فاصله بگیرم و کار صحنه ای را تجربه کنم. هنوز هم به این مسئله معتقدید؟
اینکه چرا در این سال ها کمتر درگیر اجرای آثار صحنه ای بودم به نبودِ زیرساخت برمی گردد. رنج ما این است که موفق ترین گروه استان در این سال ها در شهر خودش سالن اجرا ندارد.
ما هر سال در جشنوارهای مختلف کار صحنه ای داشته ایم. امسال هم در جشنواره سیمرغ و هم در جشنواره ایثار نمایش صحنه ای بنده، جزو کارهای برگزیده بود و همین طور در جشنواره غیر رقابتی صاحبدلان حضور داشتیم اما در حوزه اجرای عمومی متاسفانه در شهرستان دهلران با چالش نداشتن سالن حتی برای تمرین مواجه هستیم.
داشتن سالنی برای اجرا تبدیل به یک آرزوی دیرینه برای من و گروهم شده است.
_به لطف حضور شما در ایلام تئاتر خیابانی در مجموع رشد قابل توجهی در استان داشته. آیا این رشد در سراسر کشور دیده می شود؟
این را باید کارشناسان و افراد صاحب نظر پاسخ بدهند. به شخصه نمی توانم خودم و آثارم را تحلیل کنم ولی رشد تئاتر خیابانی در کشور خیلی سریع بوده چه از نظر کمیّت، که گروهای زیادی در این سال ها به طرف کار محیطی و خیابانی گرایش پیدا کردند و چه از نظر کیفی. می شود گفت که این رشد تنها به استان ایلام اختصاص ندارد.
_آیا تئاتر خیابانی بازیگر محور است یا ایده محور؟
به شخصه اعتقاد دارم هر نمایش خیابانی باید ابتدا ایده محور باید باشد و موضوع آن نمایش، مسئله ای را به چالش بکشد. در گام بعدی هست که باید به یک بازیگر خوب برای اجرای آن ایده فکر کرد. هر چند در وضعیت فعلی، تئاتر خیابانی کمی بازیگر محور شده اما من نقش طراح ایده را پررنگ می بینم. تئاتر خیابانی این روزها تا حدی درگیر فرم گرایی است و این مسئله به محتوای آثار لطمه زده است.
-شما مبدع اجرای تئاتر در مناطق عملیاتی هستید. ادامه این حرکت به جشنواره شرهانی بدل شد. چشم انداز این حرکت در آینده چیست؟
خیلی خوشحالم که در سال های گذشته پیوندی بین هنر تئاتر با مباحثی چون ایثار و دفاع مقدس ایجاد شد و من هم سهم کوچکی در این رویکرد جدید داشتم. نهالی که
سال های گذشته با سختی فراوانی کاشته شد، این روزها بدل به درخت تنومندی به نام جشنواره ملی تئاتر خیابانی شرهانی شده است.
شاید روزی این آرزوی محال بود که در استانم و شهرم یک فستیوال تئاتری داشته باشیم و حالا خدا را شاکرم که این آرزو تحقق یافته.